Groningen, november 2017. In zijn laboratorium aan de Holtstek deed verdienstelijk amateurschaker Michiel Meeuwsen vanmorgen een belangrijke ontdekking. Bij het met behulp van een engine analyseren van een schaakpartij kwam hij erachter dat hiervan zowaar iets te leren valt.

Hij laat weten:
“Heb de partij tegen Ton door Fritz laten analyseren. Ik kom niet goed door die opening heen en Ton komt veel beter te staan. Volgens de computer spring ik te vroeg met mijn paard naar veld e5 en moet ik eerst rokeren en dan pas zetten als a3, Pbd2 en Pe5 doen. (…). In de Colle-Zukertort speel je ook vaak a3 maar ik doe dat dus te vroeg. Ik moet de finesses nog wat beter in de vingers krijgen. Tot aan het moment van (Tons) blunder heb ik aldoor slecht gestaan, maar met zijn zet Df4 geeft Ton een pion èn een stuk weg en dan is het ineens straal gewonnen voor wit (+4). Fritz zegt: ‘black stumbles just before the finish’. In Tons geval is dat dan een lekke band… In elk geval heb ik aan deze partij èn een punt èn een les overgehouden, dubbel winst dus.”

Trainer/coach H. van Putten reageert verheugd. Hij hoopt dat dit nog maar het begin is. “Het ging nu om een winstpartij van Michiel. Mijn stelling is dat er nog veel meer geleerd kan worden van een nederlaag, maar zo ver is Michiel nog niet. Na een verliespartij neemt de zelfhaat nog altijd de overhand, wordt er steevast subiet gestopt met schaken en moeten soms materiële zaken als het bord of de stukken het flink ontgelden. Die vliegen dan door de lucht of worden op de punt van de schoen genomen. Daar leer je uiteraard níet beter schaken van.”

Van Putten spreekt zelfs van een driedubbele winst: 1. Er was een zo begeerd punt voor Michiel; 2. De geheimen van de Colle-Zukertort werden weer ietsje verder ontrafeld en, het kersje op de suikertaart: 3. De les dat er altijd een les is lijkt eindelijk tot Meeuwsen te zijn doorgedrongen.

Is het straks aan good old Ton Bontsema te danken dat Meeuwsen tot een cruciale doorbraak komt in zijn schaakcarrière? Michiel nam na 26…Df4? met 25 Dxd5+ Kh8 26 Pxh2 graag de hem geoffreerde loper aan en is nog steeds in de wolken. Het gevaar dat het gaat om een luchtkasteel blijft latent.

Fons van Hamond heeft de stekker uit zijn deelname aan de vastgoedcup getrokken. Bernhard jr. blijkt drie keer meer woningen te bezitten dan al gedacht. Dat zocht het Parool uit. Bernhard van Oranje-Nassau heeft als privépersoon 102 adressen in Amsterdam op zijn naam staan. Dit zijn huizen of winkelpanden. Maar in de kerstboom van vennootschappen die hij bestuurt, zijn nog veel meer vastgoedobjecten ondergebracht. In totaal heeft de prins, zakelijk en privé, 590 Nederlandse adressen in eigendom, waarvan 349 adressen in Amsterdam.

Van Hamond wilde zijn terugtrekking niet becommentariëren. Wel gaf hij toe dat er ook bij hem sprake is van een kerstboom, echter één “met ballen en engelenhaar”. Ook daar geen extra punten dus voor Van Hamond. De nieuwe bril is afbesteld.

er kon een klein glimlachje af bij de prins; de horde Van Hamond is genomen

Schaaktechnisch

Koole en de geit sparen. => Een remiseaanbod van Bauke welwillend aanvaarden; doorspelen was ook een optie.
Aan een Seijen draadje hangen. => Je stelling tegen de nestor van de club is penibel.
Dat kan Bruno niet trekken. => Jelic gaat verliezen.
Gejonast worden. => Het onderspit delven tegen de jeugdige clubkampioen.

Organisatorisch

Poppe aan het dansen hebben. => Het is tijd om te stoppen, maar je blijft maar analyseren.
Zilveren bergen beloven. => Paul opstellen in een teamwedstrijd.
Iets met de Polepel ingieten. => Hans kan het op de ALV maar niet genoeg benadrukken.

Karakteristiek

Een Vos verliest wel zijn haren maar niet zijn streken. => Blijf oppassen voor Wiert, ook al is hij kalend.
“Haha” lachte Van der Graaf in het Spaans. => De opening verloopt voorspoedig bij Jaap.
Beter 1 Meeuwsen in de hand dan 10 in de lucht => Al stopt Michiel tien keer met schaken, het meest heb je aan hem als hij achter het bord zit.
Een bodemloze Van Putten => Een eindeloos diep doorgerekende variant.

Bestuurlijk

De Peltkamer => Ruimte waar de voorzitter zich kan terugtrekken.
De Blommetjes buiten zetten. => De penningmeester royeren na diens greep in de kas.
Loop naar Je. Groot. => Vraag het de secretaris.

En dan nog

Meerdere Zuiderwegen leiden naar Rome. => Edwin en Hiddo beginnen een reisbureau gespecialiseerd in schaakreizen naar Italië.
Hoogebomen vangen veel winst. => een externe partij gaat verloren tegen Lewenborg. Verwant met: Een klap van de Dalmolen krijgen (tegen Roden).

De Amsterdammer Bernhard van Oranje Nassau heeft fors afstand genomen van de Groningse vertegenwoordiger Fons van Hamond in de Vastgoedcup. Het verschil is na de recente aanschaf van vier nieuwe panden opgelopen tot precies 100. Er is nog tijd, maar Van Hamond zal flink aan de bak moeten. Medio 2018 zal de eindstand vastgesteld worden, en bij het huidige verschil zal Groningen in acuut degradatiegevaar zijn.

Ondertussen is er twijfel gerezen of Van Hamond wel de meest geschikte vertegenwoordiger is voor Groningen in deze prestigieuze competitie. Met weemoed wordt teruggedacht aan de dagen van Kooistra, die het een aantal keren tot nationaal kampioen schopte in de discipline Horeca.

Fons van Hamond beraadt zich op middelen om de kloof gauw te verkleinen. Hoopgevend is het tempo waarin de huizenprijzen stijgen in het westen van het land. Het investeringsklimaat in het noorden lijkt een stuk milder.

De eerste maatregel zal de aanschaf van een fonkelnieuwe, trendy bril worden. Van Hamond verwacht dat hij hiermee zijn succesfactor bij grote investeringsfondsen aanzienlijk zal vergroten. Hiervoor wordt een crowd-funding opgestart, want na recente investeringen in Ten Boer is de bodem van zijn oorlogskas bereikt.

Doneer

Tussentand tweekamp Bernhard van Oranje Nassau – Fons van Hamond 102 – 2.

Het lijkt een ongelijke strijd die gaande is, maar de Groningse vertegenwoordiger geeft nog niet op.

Michiel Meeuwsen laat het er niet bij zitten. Daags na zijn doorhaling uit de partij Dalmolen-Meeuwsen, voor welke wanprestatie hij de schaakgemeenschap ook nog zijn excuses wil aanbieden, vindt hij het tijd worden om de steeds groter wordende misstanden in de wereld van de online lectures eindelijk eens aan de kaak te stellen.

De klap van de dalmolen is hem niet in de koude kleren gaan zitten. Hij is furieus en kiest nu de tegenaanval. “Het is allemaal hosanna en halleluja wat men je op het web voorschotelt. Mat vanuit de opening wordt je zo ongeveer beloofd. Maar de praktijk is dat mijn tegenstanders op zet 7, 8 of 9 al afwijken en dat ik in no time tegen een afgefikte ruïne bij mijzelf zit aan te kijken. Het is ronduit schandalig.”

Dat er zoveel niet deugt aan deze digitale lessen acht Meeuwsen des te meer een kwalijke zaak omdat de uitbaters van de sites slapend binnenlopen door torenhoge advertentie-inkomsten. “Mijn konings dood is hier andermans royaal belegde brood. De diverse channels kunnen een claim tegemoet zien waarvan hun eigenaren spontaan een analoog hoedje op zullen krijgen.”

Intussen is Meeuwsen ook begonnen met therapie. Hij ligt vrijwel dagelijks op de sofa in Groningen-Zuid. In overleg met schaker-biopsycholoog E. Zuiderweg zullen de komende weken eerst in het teken van Jim’s chess channel staan, die hij in een vaste dosering tot zich zal moeten gaan nemen. Over de precieze hoeveelheid vindt nauwgezet afstemming plaats; de afstelling van dit medicijn luistert nauw, aldus Meeuwsen. “Bij een overkill bestaat er het risico van overschaakt raken, dan ben je nog verder van huis. Gelukkig heb ik in Zuiderweg een zeer kundige arts, die bovendien alle lectures vooraf grondig checkt met behulp van een leger state of the art engines.”

De schrapping uit het Haren Postiljon-tableau blijft voorlopig van kracht.

De komende tijd gelden er extreem hoge kwaliteitseisen voor de lectures die Meeuwsen volgt

Een norm-overschrijdend optreden afgelopen zaterdag heeft Michiel Meeuwsen tot een bijzonder verzoek gedreven. Na een nogal beschamende nederlaag tegen Dick Dalmolen in het Haren Postiljon toernooi, waarin hij ondanks vele dagen van voorbereiding en bestudering van talloze lectures over de Cambridge Springsvariant toch weer hard onderuit ging, heeft hij bij toernooidirecteur Harry Gielen verzocht om zich uit deze partij te laten schrappen en vervangen te laten door de niet onbekende stand-in-schaker N.N.

“ik ben de grenzen van het gepaste ver overgegaan” aldus Meeuwsen. “Zo heb ik meermaals in deze partij aan een dame gezeten waarvan ik wel wist dat ik er af moest blijven. Het was onbetamelijk slecht. Hier trek ik mijn eigen conclusies uit, voordat anderen het doen.” Ook Dick Dalmolen wordt vriendelijk verzocht de naam van zijn tegenstander in deze partij in zijn notatieboekje door te strepen.

De nog resterende toernooipartijen van Meeuwsen zullen eveneens door N.N. worden waargenomen. Meeuwsen heeft laten weten in therapie te zullen gaan.

Dalmolen won afgelopen zaterdag overtuigend van N.N.

Er is eigenlijk nauwelijks aandacht voor geweest, maar afgelopen week vond er een partij op het allerhoogste niveau ter wereld plaats. Dat was niet op de toppen van de Himalaya. Het ging om een partij tussen de laatste versies van de twee top-engines van dit moment: Komodo speelde tegen Stockfish. Die versies zijn niet te koop, we praten over computerprogramma’s waaraan continu doorontwikkeld wordt.

Verwacht geen spektakel. Eigenlijk geldt er iets wat je wellicht niet zou verwachten: hoe sterker de programma’s spelen des te minder er enig touwtje is vast te knopen aan de zetten van de rekenmonsters; laat staan dat er iets te genieten valt van hun diepzinnige manoeuvres. Onbegrijpelijke kunst verveelt snel. Er worden zetten gespeeld die Magnus Carlsen nog niet bij zijn kandidaatzetten zou opnemen, maar die dus volgens de engine wél de allersterkste zijn.

Een voorbeeld volgt al snel vanuit de diagramstelling, na het door Komodo gespeelde 36. Txa3

Wit staat een pion voor, maar zwart is aan zet en a2 is ten dode opgeschreven. Iedere beetje schaker ziet dat wel.

36…Ta8 37 Txa8 Txa8 38 Tb1 Kf7

Zwart heeft zijn verkenners richting de beloofde pion gestuurd en alvorens deze soldaat te maken, komt de koning een stapje dichterbij. Vluchten kan niet meer, een eventuele verdediging met Lb5 en a4 kost twee zetten. Dat is een belangrijk gegeven kennelijk in computerschaak. Tot hier volgde ik het wel.

Huiskamervraag: Hoe lang zal het nu nog duren voordat a2 wordt geslagen? Niet spieken.

Het vervolg: 39 Tb5 Le7 (eerst Tc5 voorkomen?) 40 Lc5 Lg5 (eerst h6 aanvallen?) 41 Ld4 Lxh6 (eerst h6 slaan) 42 Tc5 Kg8 (eerst uit een mogelijk schaak op c7?) 43 Txc3 Lf8 (eerst de loper omspelen?) 44 Kf2 Ld6 (idem) 45 f4 g5 (maar hiervoor kan ik met de beste wil ter wereld geen reden meer verzinnen; deze pion staat zwart vanaf nu tot de 78e zet achter, totdat hij zijn loper ervoor geeft om een remise T+L tegen T-eindspel te forceren. Kennelijk reeds voorzien op zet 45… Zwart geeft eerst liever een pion weg dan dat hij er een terugslaat.  46 xg5 Lxa2

Het juiste antwoord: nog zeven zetten zou het duren voordat a2 werd ingenomen! Wit vervolgde hier met 47 Kg2, ook weer een hele diepe. 47 Tc6 zal wel minder zijn, wellicht vanwege een variant die er over een zet of 20 opeens inzit.

Wat zegt ons dit, wat kunnen we leren? Dat schaakprogramma’s intussen zo sterk zijn dat niet alleen ertegen spelen zinloos is, maar ook dat in sommige stellingen de varianten zo peilloos diep worden, dat ze absolute abacadabra zijn voor ons in het ondermaanse. Overigens werd het eindspel T+L tegen T dat op het bord kwam gelijk remise gegeven, dat stond in de tablebase namelijk als zodanig vermeld. En dan stoppen de bits en bytes er dus gelijk mee.

Ons stervelingen rest slechts chaostheorie, zo luidt de wiskundige term voor het fenomeen van iets waarin beslist logica schuilt, maar wat onontwarbaar en onverklaarbaar lijkt. Jericho is wat mij betreft voor dit partijfragment de literaire allusie.

Op maandagavond 16 oktober 2017 speelde Edwin Zuiderweg tot en met de 40e zet een erg sterke partij tegen het frivole spel van Henk van Putten, die weer eens in koffiehuis-modus zat en in het middenspel de ene briljante zet na de andere meende te zien. Een rokende puinhoop was zijn deel:

Interne competitie Staunton,
Van Putten-Zuiderweg, stelling na 41. Txa7

Edwin hief hier zijn rode, fijn-satijnen doekje de lucht in en zeer goed zichtbaar is dat hij zijn goochelstok adequaat gehanteerd heeft. Eigenlijk heeft wit alle reden om op te geven. Maar je koopt kaartjes voor Edwins show om deze tot het eind toe uit te zitten natuurlijk….Bovendien had ik nog een vaag visioen van twee oprukkende, goed samenwerkende vrijpionnen. De goochelaar beschikte ook niet over veel tijd meer. De interne van Staunton kent geen tijdcontrole bij de veertigste zet en er komt geen tijd bij. De verbluffende trucs hadden de nodige tijd verslonden. Wit zal hier nog een kwartiertje hebben gehad, zwart nog slechts luttele minuten. De drie volgende zwarte zetten zijn nog goed:

41…Pd3. Als Edwin een matje kan dreigen zal hij het niet laten, denk ik wel eens. Billy Turf had dit met schaak zetten. 42. g3 Te1+ 43. Kg2 Te2+ 44. Kf3! Het gaat niet om pion h2 in deze stelling.

stelling na 44. Kf3

Vanaf hier gaat het mis. Langzaam maar zeker ontsnapt het konijn uit de hoed. Zwart moet al vrijwel op increment spelen en door vijf mindere zetten geraakt wit eerst binnen de remisemarge, na nog twee missers wordt het zelfs een zeer fortuinlijke winst voor wit:

44…Ta2? (Txh2) 45. b5 Txh2? (Pc5) 46. a4 Ta2? (Tb2) 47. b6 Nc5? (Tb2) 48. a5 Ta3+ 49. Kg4 f5+? (Tb3, laatste winstkans) 50. Kg5 Txg3+ 51. Kf6 Pe4+? (Tb3) 52. Ke6 Ta3 53. Kd5 Tc3?? (Pc5, laatste remisekans: 54 Kxd6 Txa5!) 54. b7 1-0, vlag.

Slotstelling na 54 b7

Het is niet mijn stijl om te veel zout in wonden te wrijven, slechts één laatste beschouwing…De duif is dood.

Het was imposant wat Edwin liet zien in deze partij….totdat problemen met de klok alle magie teniet deden.

De KNSB heeft een telefoonnummer geopend waarop bezoekers van een van haar twee nieuwe websites (schaakbond.nl en/of schaken.nl) terecht kunnen als ze de digitale weg kwijt zijn. Tot deze maatregel werd besloten nadat uit intern onderzoek bleek dat sinds de recente, ingrijpende, webvernieuwing bezoekers tot tien keer vaker moesten klikken voordat zij terecht kwamen bij de informatie waarnaar gezocht werd. Ook stelde men vast dat een aantal bezoekers erg snel onverrichterzake weer vertrok of onverwacht de aan/uit-knop van de PC bediende. In een enkel geval leek zelfs de stroom er helemaal af te zijn gegaan, vermoedelijk door een handmatige ontkoppeling van stekker met stopcontact.

Projectleider Egge Knollen is zeer tevreden over de hulplijn. “De telefoon staat roodgloeiend. We kunnen mensen echt helpen. In sommige gevallen nemen we de PC op afstand over en surfen we eventjes voor de beller naar de gezochte pagina. We huren momenteel zelfs extra personeel in om de wachttijden niet te lang te laten oplopen.” Dat er op deze wijze niet voorziene kosten worden gemaakt, is niet iets waarover hij zich bekommert. “Natuurlijk wordt het project hier niet goedkoper van, maar daar gaat uiteindelijk de bondsraad over. Misschien dat de leden straks wat kwartjes per maand extra zullen moeten afdragen aan bondscontributie. Maar daar krijgen ze wèl een optimale service voor terug. Medewerkers van onze hulplijn gaan eerst een week intensief op cursus en komen zonder uitzondering alle zeer goed beslagen ten ijs aan de lijn.”

Kritiek als zou de onderlinge relatie tussen de twee sites onduidelijk zijn en de werking niet intuïtief, werpt Knollen ver van zich af. “Daar kan ik weinig mee. Als ik een nieuwe auto koop, weet ik in het begin ook niet vanzelf waar alle voor mij nieuwe knopjes zitten. Mensen mogen best een beetje hun best doen voor iets nieuws.”

Natuurlijke materialen vormden de inspiratiebron voor de twee nieuwe websites van de schaakbond, waarbinnen allerlei thema’s ingenieus verweven zijn. Even wennen voor sommigen, dat wel.

In een marathonzitting van de ALV van Staunton stonden twee kampen gisterenavond lange tijd lijnrecht tegenover elkaar. De oudere garde, die graag de tijd neemt voor een kwalitatief goede partij, en de jongere van wie het allemaal wel wat sneller mag gaan. Besloten werd ten slotte tot een uniek compromis. Bij wijze van proef wordt de increment volgend jaar gekoppeld aan de leeftijd. Zo zal bij de partij Seijen – Hilwerda eerstgenoemde 83 seconden krijgen per voltooide zet, laatstgenoemde clubkampioen zal het met 13 seconden moeten doen.

Voorzitter Van Pelt is trots op de uitkomst: “Staunton blijkt eens te meer een zeer progressieve vereniging. Dit is een enorme stap vooruit in een al lang durende discussie, die bij vele clubs woedt. Ik verwacht dat de KNSB en zelfs mogelijk de FIDE onze interne competitie met meer dan normale belangstelling zal gaan volgen.”

Haken en ogen zijn er ook nog wel. Wat te doen als een speler om twaalf uur jarig is? Van Pelt: “Wij gaan met DGT in gesprek over een birthday-knopje. Eén of twee keer indrukken daarvan zal de increment met een seconde ophogen voor de jarige speler. Optioneel een deuntje ‘lang zal hij leven’ zou ook leuk zijn, maar dat moet je dan wel aan of uit kunnen zetten. Een speler in tijdnood zit daar vast niet op te wachten.”

Een ander, meer lokaal probleem, is de partij Seijen (83) – Dijkhuis (82). “Dat wordt nachtwerk” aldus Van Pelt. “Misschien moet het aantal gespeelde zetten daarom ook een variabele worden in de berekening van de increment, maar dat is fase B.”

Van Pelt: “Ik verneem wel eens dat Staunton een wat stoffige vereniging zou zijn…niets is minder waar.”