D’66 heeft een enorme steen in de vijver gegooid waar het gaat om de regels van het klassieke schaakspel. In navolging van de discussie rond genderneutrale toiletten en -aanspreekvormen in de trein, wil de partij nu ook dat de regels van het schaakspel zodanig worden gewijzigd dat er geen onderscheid meer gemaakt zal worden tussen koning en koningin. Zij krijgen in de nieuwe opzet allebei dezelfde loop en een schaakpartij zal niet meer beslist worden door een enkelvoudig mat; beide monarchen dienen te worden gevangen alvorens een partij als beslist kan worden beschouwd.

Campagneleider Benjamin Buurmens wil het gendersensitieve beleid dat D’66 voorstaat zo ver mogelijk in de regels van het schaakspel doorvoeren. De koning zal in de nieuwe opzet een sprong van vier velden mogen maken. De reikwijdte van de dame gaat daarentegen terug naar vier velden. En het is niet langer verplicht om schaak op te heffen als de andere vorst(in) nog in het spel is. Zowel de koning als de dame kan schaak worden gezet en een geheel nieuw, verfrissend aspect zal in zijn opinie worden dat de koning mee ten strijde kan trekken en zelfs geofferd worden. Zoals dat was in de dagen van koning David. Beide stukken worden feitelijk dus identiek en er is subwerkgroep ingesteld die alvast nadenkt over een nieuw ontwerp.

Verder gaan de aanpassingen vooralsnog niet. Buurmens: “Wij hebben met een vergrootglas de paarden van een groot aantal schaakspellen onderzocht en daarbij geconstateerd dat er geen noemenswaardige sporen van een geslacht waarneembaar waren. Paarden beschouwen wij daarom als om het even hengst of merrie. Daar zijn wij tevreden over. Ook lopers en pionnen zijn onzijdig. Het probleem zit duidelijk in de hogere officieren van het spel. En de daar vastgestelde ongelijkheid is niet meer van deze tijd…mensen, het is 2017.” Wel is het de bedoeling om na een succesvolle implementatie van deze mutaties het spel óók te beoordelen op white supremacy. “Waarom altijd maar wit die mag beginnen? Zo kijk je als zwart al meteen tegen een achterstand aan” aldus Buurmens. “Loten om de openingszet ziet D’66 als een serieuze optie. Of nog beter wellicht, positieve discriminatie: laat de zwarten maar eens een tijdje beginnen.”

Buurmens spreekt zijn verbazing uit over het feit dat het schaakspel zo lang buiten de LHBTQI-discussie heeft kunnen blijven. “Onvoorstelbaar toch: Een masculiene koning die het grootste deel van de tijd uit zijn neus staat te eten op g1 of g8. Als een Europees huishouden in de pruikentijd: volkomen werkschuw. En het is haast verbazingwekkend dat de feminiene dame zoals wij die tot 2017 kenden niet uitgegroeid is tot het boegbeeld van de feministische beweging, want dat is juist één brok arbeid. Tegelijkertijd is er deze paradox: absurd dat het spel alleen zou draaien om die labbekak van een koning. Hoe patriarchaal wil je het hebben? Er is mijns inziens maar één oplossing: gelijktrekken en genderneutraal maken die hap.”

Fractievoorzitter Pechtold verklaart desgevraagd dat hij zich herkent in de visie van partijgenoot Buurmens en het bovendien ‘zeer pragmatisch’ acht dat dezelfde regels voor dame en koning gaan gelden. Al veel langer te spreken is hij over de huidige regelgeving rond het opgeven van een partij. “Dat kan op ieder gewenst moment. Dat is geheel in in lijn met de opvattingen van D’66 over een voltooid leven.” Of de harde eis van een genderneutraal schaakspel nog als verrassende slotzet zal worden gepresenteerd in de huidige kabinetsformatie wil Pechtold niet prijsgeven. “Wel zullen we, los van welke onderhandelingen ook, zo spoedig mogelijk in gesprek gaan met de Koninklijke Nederlandse Schaakbond. Noblesse s’oblige: het predicaat Koninklijk is zeker niet vrijblijvend. Sterker nog: laat ons gelijk eens gaan nadenken over een passendere benaming dan ‘koninklijk’, nu we het er toch over hebben.”

Als het aan D’66 ligt gaan de rechten, plichten en ook het voorkomen van de monarchie in het schaakspel zeer binnenkort fundamenteel op de schop.